Precursor olarak bildiğimiz varlıklar milyarlarca yıl önce Samanyolu Galaksisi’ne gelmişlerdir. Bu canlıların mental kabiliyetleri insan aklının anlayamayacağı enginliktedir. Bedenleri tek bir formla sınırlı kalmayan, evrimin en uç noktasının eseridir. Daha önce diğer galaksilerde de yapmış oldukları gibi Samanyolu’nda da yaşam tohumlarını ekme görevini üstlenmişlerdir. Yaratılan tüm bu canlılar arasında bugün de bildiğimiz İnsan, Forerunner, San’Shyuum gibi gelişmiş medeniyetlere sahip ırklar da vardır.

Bir zaman sonra Precursor’lar galaksideki yaşamın daimî koruyuculuğunu üstlenecek bir tür seçmek istemişti. Bu ‘’veraset’’e layık olduklarını düşündükleri tüm ırkları sınamalara tabi tutmuş ve sırayla bu işleme devam etmişlerdi. Sınanan türlerin arasında Forerunner’lar da vardı ancak Precursor’lar bu türden de tatmin olmayıp ‘’Mantle of Responsibility’’i İnsan ırkına devretmeyi tercih etmişti.

Kısa adıyla ‘’Mantle’’ galaksideki halkların ve yaşamın bakımına, yönetimine ve sürdürülmesine dayanan karmaşık kurallara sahip bir felsefedir. Bu felsefeyi layığıyla uygulayan Precursor’lar kendilerine, Mantle’ı aynı ihtimamla uygulayacak mirasçılar arıyordu. Çünkü Precursor’ların kökenleri bu galaksiden değildi ve Samanyolu’ndan artık ayrılacak gibilerdi. Kısacası bu yüce sorumluluğu üstlenmek her ırk için kıvanç duyulası bir şeydi.

Hikâyeyi ilerletmeden önce bazı şeylerin daha iyi anlaşılabilmesi için kısa bir parantez açacağım. Halo evreninde bizim de günümüzde aşina olduğumuz Kardeshev ölçeğine benzer bir teknolojik skala (Tier) vardır. Kısaca bunların ne olduğuna ve hangi türlerin hangi aralıkta olduğuna bakalım.


Olayların akışına kaldığımız yerden devam edebiliriz.

Mantle’ın İnsanlığa devredileceğini öğrenen ve bunu hazmedemeyen Forerunner’lar, kendilerinin bunu hak ettiğini düşünmüştü. Böyle bir şeyin olmasının önüne geçmek için Forerunner’lar çareyi yaratıcılarına başkaldırmakta bulmuştu. Precursor’lar ise Forerunner’ların bu hiddetli ayaklanmasını hayretler içerisinde izlemişti. Süregelen savaş sonucunda artık Precursor’lar Samanyolu’nun dış kuşağının ötesindeki Macellan Bulutu Path Kethona’ya çekilmişti. Forerunner yönetimi kalan Precursor’ları temizlemek amacıyla bir filo ayarlayıp Path Kethona’ya göndermişti. Orada kendi yaratıcıları ile karşılaşan filodaki bazı Forerunner’lar komutanlarının emirlerine uymamış, bunun sonucu olarak itaat etmeyenler yönetim tarafından sürgün ve idam cezasına çarptırılmıştı. Bunun üstüne eli mahkum şekilde Precursor’ları temizlemişlerdi. Bunun utancıyla yaşamak istemeyenler intihar yolunu seçmiş, Path Kethona’ya giden o filo ise bir daha asla Samanyolu’na dönmemişti.

Fakat Precursor’ların milyonlarca yıl sonra anlaşılacak bir planı vardı. Path Kethona’da ölümü kabul etmektense bazıları kendisini yeniden uyanmak üzere kapsüllere yerleştirmiş, bazıları ise kendisini yeniden filizlenecek yaşam tohumları formuna sokmuştu.

Forerunner’lar bir nevi Mantle’ın üzerine çökmüştü ya da kendilerini buna inandırmışlardı. Bunun verdiği özgüvenle tüm galakside hâkimiyetlerini kurma yoluna girmişler ve kendilerine Mantle etrafında şekillenen 1. Aşama bir Ekümeni kurmuşlardı.

MÖ 110.000 civarlarında İnsan İmparatorluğu galaksinin kıyılarında Precursor tozları keşfetmiş ve üzerinde çalışmalar yapmaya başlamıştı. Tozun doğasını anlamaya yönelik deneyler sonucunda bunun pek de önemli bir şey olmadığı sonucuna varılmıştı. Deneyler o zaman İnsan-San’shyuum ittifakında yaygın bir evcil hayvan türü üzerinde yapılmıştı. Ancak zamanla bu hayvanlar form değiştirmeye, dokunaçlar ve sivri kemikler çıkarmaya başlamıştı ve bu giderek canlılar üzerinde yayılıyordu.

Salgın İnsan kolonileri arasında giderek yayılıyor ve ölümcül bir dehşet saçıyordu. Bu vebaya ‘’Flood’’ adı verilmişti.

Toz hâlinde uzun çağlar boyunca uzayda kalan bu form zamanla mutasyona ve deformasyona uğrayıp bir virüse dönüşmüştür. Bu yeni beden formundaki Precursor’lara Flood denmektedir. Artık bu noktada Flood, yarattıkları hiç bir şeyin kendisine karşı ayaklanmasını istemeyerek tüm galaksiyi tek bir bilinç çatısı altında birleştirmek isteyecekti. Flood zaten bir Precursor olduğundan dolayı üstün mental yeteneklere sahiptir ve her yerde her an ortak telepatik bilince bağlıdır. Flood galakside yeterince biyokütleye ve bilişsel kapasiteye sahip canlıları tüketerek ürer ve yayılır. Eğer Flood yeterince bilinçli canlıyı enfekte edip bünyesine katar ve belli bir kütleye ulaşırsa bu zekâ o kitlelerde yığılarak güçlenir. Kitlenin büyüklüğüne göre bunlar kolektif zekâya sahip Proto-Gravemind veya Gravemind sıfatı kazanır. Gravemind’lar pek çok dokunaca sahip solucan benzeri muazzam yaratıklardır.

• Amiraller Lordu Forthencho sterilize edeceği gezegenin hologramına bakıyor.

Virüsün ciddiyetinin farkına çok geç varılmıştı. Flood’un neredeyse tüm gezegenlerini istila etmesiyle beraber İnsanlık, kaybettiği gezegenleri telafi etmek amacıyla yayılmaya ve gezegenleri Flood'un besininden temizlemeye başlamıştı. İlk bakışta yayılmacı bir politika gibi görünse de bunun altında yatan sebepler vardı. Amiraller Lordu Forthencho komutasındaki filolar Flood'un yayıldığı ve çevresinde yayılacağı gezegenleri Flood'un üreyememesi için canlı yaşamdan arındırıyordu. Bu gezegenler içerisine Forerunner'ların kolonileştirdiği ve hatta bizzat Forerunner'ların ikamet ettiği gezegenler de dahil olunca iş çığırından çıkmıştı. Üzerlerinde Forerunner'ların yaşamakta olduğu bilinen gezegenler de yörünge bombardımanına tutuluyordu. Forerunner’lar ise kendi dünyalarına gelen bu virüsü tehdit olarak görmediğinden dolayı bu saldırıları sert bir işgalci tutum olarak görüyordu. Ve İnsan-Forerunner Savaşı böylece başlamış oldu.

İki büyük galaktik medeniyet şiddetle kaynayan bir savaş kazanının içine düşmüşken bir taraftan Flood taraf ayırt etmeksizin saldırmaya devam ediyordu. Ölçek olarak aynı seviyede olsalarda İnsanlık Forerunner’lardan bir tık gerideydi ve üzerine savaşın üç cepheli olmasıyla İnsanlık merkez gezegenlerinden olan Charum Hakkor yakınlarına kadar gerilemişti.

Bir yanda savaş devam ederken Yprin Yprikushma'nın başında olduğu İnsanlığa ait bilim ekibi bir keşif gezisi düzenlemişti. Bu gezide küçük bir gezegen üstünde kapsül içinde uykuda olan Precursor kökenli bir varlıkla karşılaşmıştı. Varlık Charum Hakkor'a getirilmiş, uyandırmanın bir yolu bulunmuştu. Güvenlik için araştırmacılar tarafından hapsedilmiş ve bir şekilde onunla iletişim kurmanın yolu bulunmuştu. Captive ismini taktıkları bu varlığa Flood hakkında sorular sorulduğunda korkunç cevaplar vermiş ve bazı insanlar buna dayanamayıp intihara yönelmişti. Bu cevapların bir şekilde kamuda yayılmasıyla İnsanlığın morali de ciddi şekilde düşmüştü.

MÖ 10.000.000 civarında Forerunner'lara karşı yenik düşmeleriyle beraber Precursor'ların bir kısmı ilerde kusurlu hâle gelecek olan toza dönüşse de hepsi bu yolu seçmemişti. Aralarında beden formlarını koruyarak kapsüller içerisinde canlılıklarını askıya almış olanlar da vardı. Ancak sadece bir tanesi bu kadar uzun süre hayatta kalabilecek şekilde evrilmişti. İşte bu aynı zamanda Primordial veya Timeless One olarak da bilinen Captive idi. Buradan itibaren ona artık Primordial olarak hitap edeceğiz. Hikâyemize devam edelim.

Charum Hakkor o dönem içinde bir çok Precursor teknolojisi barındıran ve İnsan-San’shyuum İttifakı’nın kalbi olan bir gezegendi. Primordial’a da ev sahipliği yapan bu gezegen en gelişmiş savunma teknolojilerine sahipti. Charum Hakkor’un kimin eline geçeceği sorusu tüm savaşın akıbetini belirleyecekti. Forerunner saldırısı altına giren Hakkor’un savunmalarının başında Amiraller Lordu Forthencho komuta ediyordu. Savaş on yıllar boyunca başabaş sürdü fakat İnsanlık sırtından hançerlendiğinde işler değişecekti. İnsan müttefiği San’shyuum ırkı ’biraz daha iyi muamele’ karşılığında Forerunner’lara en önemli bilgileri ve istihbaratı satmıştı. Bu ihanetin sonucu olarak Forerunner filoları yeryüzüne ulaşabilmiş ve 53 yıl sonunda gezegeni ele geçirmeyi başarabilmişti.

Bu İnsanlığın mutlak mağlubiyeti idi.



Forerunner Ekümeni Konseyinde ise bir tartışma ortaya çıkmıştı. İleride daha detaylı bahsedeceğim Builder kanadı ile Librarian kanadı bir konuda anlaşmak istiyordu. Forerunner’lar arasında İnsanların Flood’a karşı bağışıklıkları veya tedavileri olduğuna dair bir inanış vardı. Çünkü savaşın bir noktasında Flood anlam verilemeyen bir şekilde geri çekilip kaybolmuştu. Bu inanışın gerçekliğini doğrulamak adına Librarian tarafı son kalan insanları moleküllerine kadar inceleyecek ve zihinlerini araştırmak istiyordu. İnsanlığın toplu kıyımını savunan Builder tarafı ile anlaşıp bu konuda uzlaştılar. Hatta içlerinde Komutan Forthencho ve Yprikushma gibi önemli isimlerin olduğu grupların zihinleri de bu karar ile Composer’lar ile veri setlerine dönüştürülüp saklandı.

Herhangi bir Flood tedavisi ise yoktu. Forerunner’lar Flood’un asıl tehdit olduğunu şimdi anlamışlardı.

İnsanlık milyonlarca yılda inşa ettikleri medeniyeti kaybetmişti ve en ilkel mağara dönemi seviyesine kadar düşürülmüştü. San’shyuum’lar ise işbirliklerinin sayesinde böyle bir muamele ile karşılaşmamıştı. Sadece 2 gezegene hapsedilip karantinaya alınmıştı.

Forerunner Ekümeni Konseyinde üç büyük sınıf sözünü geçiriyordu. Yazının devamında sıklıkla bunlardan bahsedeceğimiz için bunların kim ve neyin nesi olduğuna şimdiden bakış atalım. Sonrasında hikâyemize Flood tehdidine karşı girilen hazırlık süreciyle devam edeceğiz.




Builder’lar silahlar, gemiler ve mega-yapılar dahil çoğu Forerunner teknolojisi ve mimarisinin tasarım ve inşasından sorumluydu. Forerunner hiyerarşisinde en yukarıda olan bu sınıf muazzam bir servete ve siyasî nüfuza sahipti. Oldukça sert bir mizaca sahip Master Builder Faber’in Ekümeni Konseyinde gücünü arttırmasıyla bu sınıf, konumlarını daha da sağlamlaştırmıştır.




Lifeworker’lar biyoloji, tıp ve yaşam formları üstünde çalışmalar yapmakta uzmanlaşmış bir sınıftır. Bu sınıfın önderi Lifeshaper ünvanını taşırdı. Librarian bu ünvanı taşıyan en bilindik Forerunner idi.




Warrior-Servant’lar ya da kısaca Warrior sınıfı Forerunner askerî hiyerarşisinde birinciydi. Yaptıkları sayısız işin yanında İnsan-Forerunner savaşından alınan galibiyetten sorumluydular. Warrior sınıfı içindeki en seçkin askeri grup olan Promethean’lar, Charum Hakkor savaşını da kumanda etmiş olan Didact tarafından yönetiliyordu ve lakapları ‘’Ekümeni’nin Koruyucuları’’ idi

Ekümeni Konseyi Flood’un geri döneceği endişesi içinde çalkalanmaktaydı. Taraflar önlem olarak alınabilecek en iyi yöntemleri tartışmakta ve geliştirmekteydi. Asıl büyük tartışma da Didact ile Master Builder Faber arasındaydı, Librarian ise o süreç esnasında Flood’un kimyasını çözmek için çalışmalar yürütüyordu.

Faber’ın en büyük teklifi ve projesi Halo Halkalarıydı. Neredeyse bir gezegen büyüklüğünde olan bu yüzük benzeri metal yapılar Flood’a karşı silah olarak kullanılacaktı. Ancak bu silah Flood’a değil onun besini olan bilinçli canlı formlarına karşıydı. Bu sayede Flood besinsiz kalacak, üreyemeyecek ve sönüp gidecekti. Bu fikir Didact’e son derece tersti. Çünkü o bu fikrin Mantle of Responsibility anlayışına ters olduğunu düşünüyordu. Ona göre bu savaşta, zaten hâlihazırda kullanılan Shield World’ler kullanılmalıydı. Bunlar Halo Halklarına alternatif olarak kullanılması planlanan, yüzeyi kale gibi örtülmüş gezegenlerdi. Sığınak ve askerî üs olarak kullanılacaktı. Flood’a karşı daha geleneksel yollarla savaşılması gerekiyordu. Halo çok radikaldi.

Bu tartışmalar 9000 yıl daha süredursun, o sırada Flood’a karşı bir sürü farklı önlem daha alınacaktı. Bunlardan en önemlisi ise Mendicant Bias idi.

Mendicant Bias, Samanyolu'na yapılan ilk Flood saldırısı geri püskürtüldükten sonra Master Builder Faber ve Didact tarafından yaratılmıştır. Flood geri döndükten ve Forerunner-Flood savaşı başladıktan sonra Mendicant Bias, tüm Forerunner savunmalarının başına getirilecek ve kolektif Flood zekasının zayıflıklarını inceleyerek Flood'a direnmekle görevlendirilecekti. 05-032 Mendicant Bias, Contender Sınıfı bir Forerunner yapay zekâsı olup yaratıldığı dönemin en gelişmişiydi.

Didact’in çabalarına rağmen Master Builder Faber’in Halo’ları Konseye ikna etmeyi başarmış ve Konsey oy birliğiyle Faber’i destekleme kararı almıştı. Projede 12 Halo halkası ve onların üretileceği yer olan Ark yer alıyordu. Fakat Librarian’ın net bir isteği vardı. Halo halkalarından etkilenecek türlerin genetik kopyaları ve örnekleri Ark üzerinde saklanacak ve korunacaktı. Bu sayede soy tükenmesi gibi bir durumla karşılaşılmayacak ve bir nebze de olsa Mantle’a uygun davranılacaktı. Bu istek de kabul edilmiş ve türlerin korunması görevi Librarian’a verilmişti. Artık Halo projesi hayata geçmeye başlamıştı.

Konsey kararıyla inşaatı devam eden Shield World’lerin inşası durdurulacak, elde olanlar ise Faber’e devredilecekti. Didact’e elindeki tüm bilgileri Faber’e teslim etmesi ve Master Builder’ın otoritesine boyun eğmesi emredilmiş ama o buna şiddetle direnmişti. Sonuç olarak tüm gücü elinden alınmış ve sürgüne zorlanmıştı.

Genç yaşlarında Shadow of Sundered Star olarak adlandırılan Didact Warrior-Servant sınıfının başıdır. Ayrıca Forerunner Ekümenisi’nin koruyucusu ve Forerunner ordularının başkomutanı olarak bilinir. Toplum içerisinde büyük saygı ve statüye sahip olan Didact Mantle’a tüm kalbiyle inanıyor ve Halo Halkalarına ölçüsüz bir günah olduğu gerekçesiyle şiddetle karşı çıkıyordu. Didact aynı zamanda Librarian’ın kocasıydı ve onunla Halo halkalarının etiği hakkında sık sık tartışıyordu. Sürgün kararından sonra karısıyla son kez görüşüp kendisine Cryptum adı verilen yapıya yerleşmiştir. Bu Cryptum ile beraber bugün de bildiğimiz Dünya’ya gitmiş ve orada binlerce yıl boyunca Cryptum’da inzivaya çekilmişti. Birçokları onun Master Builder tarafından öldürüldüğünü düşünmüştü.

Eldeki Halo projesi tamamlanmışken Master Builder Faber bu 12 halkanın kusurlarını kapatacak çok daha gelişmiş ve güçlü yeni bir Halo projesiyle çıkagelmişti. Yeni halkaların üretileceği yeni Ark’ın yeri Mendicant Bias dahil çoğu önde gelen kişiden saklanarak gizli tutulmuştu. Uzun yıllar inşası gecikse de en sonunda tamamlanmıştı.

• Greater Ark

Yazının bu noktasından itibaren eski ve yeni Halo halkalarını ayırt etmek için eskilerine ‘’Gyre’’ yenilerine ‘’Halo’’ diyeceğiz. Hatta bu Gyre’lerin her biri Mendicant Bias’ın bir parçası tarafından yönetilir. Aynısı bu yapıların inşa edildiği Ark’lar için de geçerli. Eski Ark artık ‘’Greater Ark’’ yeni Ark ise ‘’Lesser Ark’’ olarak adlandırılacaktır.

On bin yıllık bir yokluktan sonra sonra Flood G617g1 gezegeninde yeniden ortaya çıkmıştı. Başta Forerunner filoları gafil avlanmıştı ve Flood ele geçirdiği gemiler ile ablukaları aşıp kolonileştirilmiş diğer gezegenlere inmişti. Flood gezegen başına milyarlarca Forerunner'ı Flood formuna sokmuştu. Nihayetinde Forerunner filoları Flood'un diğer gezegenlere yayılmasını önlemek için yörünge bombardımanlarına başladı. Flood'un sayısı arttıkça ve bu süreçte daha zeki hâle geldikçe Forerunner'lar geliştirdikleri tüm savaş stratejilerinin ve planlarının üstesinden gelen bir zekâyı Gravemind'ı tespit ettiler. Bu çıkmazdan kurtulmak için Forerunner'lar yeni bir çözüm yolu gerektiğinin farkına varmıştı.

Başarısız planlar arasında organik varlıkların zihinsel modellerini dijital veriye çevirerek Flood virüsünün bulaşamayacağı yapay bedenlere aktarımını sağlayacak olan Composer'ların kullanımı da vardı. Ama bu süreçte büyük eksikler ve kusurlar olduğu fark edilerek rafa kaldırıldı. Tüm evren çapında bir sterilizasyon yapacak Halo halkaları hâlâ bir seçenek olsa da Mantle'a aykırı olacağı düşüncesiyle henüz başvurulmayacaktı.

Forerunner'ların yarattığı Contender Sınıfı yapay zekâ Mendicant Bias savunmaya dayalı tüm sistemlere liderlik etmekle görevliydi. Kendisinden parçaları sayısız büyük savaş gemisine yerleştirmişti ve on iki Gyre halkasında da mevcuttu. Milattan önce 97.495 yılı civarında Bias, Charum Hakkor yakınlarında ilk Halo ateşleme testini Gyre 11 ile yapmak için görevlendirildi. Bu küçük çaplı etkinleştirmenin yarattığı sonuç ile Charum Hakkor'da hapis tutulan Primordial serbest kalmıştı ve akabinde Primordial nakledilerek Gyre 11'e getirilmişti. Master Builder Faber tarafından Bias, Primordial'ı sorgulamakla görevlendirilmişti.

Primordial ona, Precursor’ların evriminin bir sonraki adımının Flood olduğunu söylemiş, Forerunner’ların bunu anlayamayacak kadar kibirli olduklarını aktarmıştı. Primordial’ın Bias’a anlattıklarına göre galaksideki ilerlemenin tek yolu, Flood gibi üstün varlıkların galaksiyi sıfırlamasıydı. Mendicant Bias en sonunda Primordial’ın argümanlarına ikna olmuş ve kendisini Forerunner’ların ‘’mantık vebası’’ olarak adlandırdığı şeye kendisini teslim etmişti. Bias sonrasında Flood’un kucağına kendisini bırakarak efendileri olan Forerunner’lara başkaldırdığını gösterecekti. 43 yıl boyunca sürecek bu sorgu esnasında aslında bir Gravemind olan Primordial, Mendicant Bias'ı kendi efendilerine karşı gelecek şekilde kandırılmıştı.

Bias Primordial ile iletişimine devam etmişti. 43 yıl boyunca süregelen bu konuşma sonucunda Primordial, çağlar boyunca yaşanan olayları anlatarak Bias’ı Flood tarafına çekebilecek kadar ikna etmişti. Precursor’ların evriminin bir sonraki adımının bu olduğunu ona anlatmış, Forerunner’ların bunu anlayamayacak kadar kibirli olduklarını söylemişti. Primordial’ın Bias’a anlattıklarına göre galaksideki ilerlemenin tek yolu, Flood gibi üstün varlıkların galaksiyi sıfırlamasıydı. Mendicant Bias en sonunda Primordial’ın argümanlarına ikna olmuş ve kendisini Forerunner’ların ‘’mantık vebası’’ olarak adlandırdığı şeye kendisini teslim etmişti. Bias sonrasında Flood’un kucağına kendisini bırakarak efendileri olan Forerunner’lara başkaldırdığını gösterecekti.

Didact hâlâ Dünya üzerindeki bir kraterde Cryptum'undadır. Ama bir süre sonra Bornstellar adında bir Forerunner tarafından uyandırılacaktı.

Uzun adıyla Bornstellar-Makes-Eternal-Lasting ailesi ve ataları Builder soyundan gelen genç bir Forerunner'dır. Babasının çocukları arasında en asi olanıydı ve bir Builder olarak yetişmek istemiyordu. Babası da onu olgunlaşması için madenci bir ailenin yanına vermişti. O ailede kendisine yardımcı olarak atanan bir yapay zekâdan antik Precursor kalıntıları hakkında bilgiler öğrendi ve bunların peşine düştü. Kaçak olarak gittiği bu avda yolu Dünya'ya uğradı. Orada Chakas ve Morning Riser adında iki insanla tanıştı ve beraber Cryptum'un olduğu kratere doğru gitti. Bir dizi engelleri aştıktan sonra Didact'i uyandırmayı başardı. Daha sonradan onu bu yola sokan ve Didact'i uyandırtan kişinin Librarian olduğu ortaya çıkacaktı.

• Önde Bornstellar ve iki insan, arkada içinde Didact'i barındıran Cryptum

Didact, yanında Bornstellar ve iki insan arkadaşıyla galaksinin son durumunu öğrenmek, Librarian'ın neden onu uyandırdığını anlamak amacıyla yolculuğa çıkar. Yolculuklarının birinde Didact bazı nedenlerden ötürü Bornstellar'a kendi kişiliğini, beniğini, anılarını ve bilincini aktarır.

Librarian karantina altındaki San’Shyuum gezegenlerine genetik örnekler toplamak için gitmiş ancak huzursuz bir ayaklanmayla karşı karşıya kalmıştı. Yardım için Master Builder Faber oraya geldiğinde ise bu bir isyana dönüşmüştü.

Ancak San'Shyuum yörüngesinde bir gemi belirmişti. Bu gemi Didact ve ekibine aitti. Master Builder tarafından esir alınan Didact'e Shield World'ler ve başka konular hakkında sorular sorulmuştu. Cevaplamayı reddeden Didact, Flood tarafından istila edilen bölgelerin göbeğine, ''Burn''e sürgüne gönderilmiş, Bornstellar ise ailesinin yanına yollanmıştı.

Gezegen üzerindeki isyanı bastırmak için Master Builder, Mendicant Bias'ı Gyre'ıyla beraber çağırmıştı. Bias'ın gezegen yanında Gyre'ı ateşlemesiyle çoğu San'Shyuum öldürülmüştü.

Bu hareket Forerunner çevrelerinde hararetli tartışmalara yol açmış bunun Mantle of Responsibility'e aykırı olduğu düşüncesiyle Faber'in yargılanması istenmişti. Konsey kararıyla Master Builder Faber tutuklanmış ve 11 Gyre Halkası ile beraber Konsey'e getirilmişti. Halkaların izinsiz kullanımı dolayısıyla rütbesi elinden alınan Faber için mahkeme kurulmuş Halkalar görev dışı bırakılmıştı. Ve hatta mahkeme duruşmasına tanık olarak Bornstellar da çağırılmıştı.

• Başkent etrafında toplanmış Gyre'lar

Yargı süreci devam ettiği sırada Mendicant Bias, kontrol ettiği Gyre 11 ile çıkagelmiş ve saldırmaya başlamıştı. Niyeti Halkayı ateşleyip başkenti yok etmek olan Bias'ı durdurmak için Forerunner güçleri karşı koymaya başlamıştı. Çatışmalar sırasında tek tek halkalar yok edilirken Bias Gyre'ı ateşlemeyi başarmış ve o an başkentte bulunan neredeyse herkesi yok etmişti.

Bias ile başkentte olan savaş sırasında Didact'in kişiliği Bornstellar'ı bürümüş ve Didact'e dönüşmüştü. Bu sayede Bornstellar ve yanındaki bir kaç Forerunner bir Gyre Halkası vasıtasıyla Greater Ark'a kaçmayı başarmıştı. Bu ani değişim onu, Gyre ateşi tarafından silinmekten kurtarmıştı. Halkayı ateşleyen Bias ise galaksinin bir köşesine çekilerek saklanmıştı.

Diğer Forerunner'lar ile Greater Ark'a kaçmayı başaran Bornstellar artık Didact idi ve karısı Librarian ile karşılaşmıştı. Ark üzerinde eski makamına, Forerunner askerîyesinin en tepesine çıkarılmış ve orijinal Didact'ten ayrılması için IsoDidact ünvanını almıştı.

Rütbesini ve itibarını kazanan IsoDidact halka ile saldırıp kaçan Bias'ın peşine düşmüş ve onu ele geçirmişti. Bir gezegene çarpmak üzere olan ''Rogue'' Gyre'ı da kurtarmayı başarmıştı. Halka yüzeyine hapsedilmiş Chakas'la buluşan IsoDidact onun ağır yaralı olduğunu görmüş ve zihnini Composer ile veri setlerine dönüştürerek bir Monitör'e aktarmıştı.



Gyre 11 üzerinde Primordial yakalanmış ve Mendicant Bias devre dışı bırakılmıştı. Yapay zekâ parçalara ayrılmış ve Ekümeni boyunca üzerinde çalışmalar yapılması için dağıtılmıştı. IsoDidact ve zihni bir Monitor'e aktarılan Chakas, Primordial'ı sorguya almış ve onu infaz etmişti. Gyre yüzeyinden kurtarılanlar Greater Ark'a tahliye edilmiş ve halka Installation 07 olarak, ileride kullanılmak üzere bilinmeyen bir yere gönderilmişti.

IsoDidact'ten ayrılması için UrDidact diyeceğimiz orijinal Didact sürgününden birkaç yıl sonra uyanmıştır. Bulunduğu konumun farkına varan UrDidact kendisi ölse bile görevini devam ettirecek bir klonu (IsoDidact) olduğunu bilmenin verdiği özgüvenle Flood ile yüzleşmeye gitmiştir. Karşısında Gravemind'ı bulan UrDidact'ın zihni ve bilinci parazit tarafından dehşetli işkenceler görmüş sapıtmıştır. Gravemind UrDidact'i öldürmek yerine aklına girerek onu Forerunner Ekümenisine kaos getirecek bir piyona dönüştürmek istemiştir. Zihinsel işkence seansları sonunda Gravemind UrDidact'i boş bir gemiye yerleştirmiş ve onu Faber'in bulabileceği bir konuma yollamıştır.

Bu olaylar esnasında Flood Forerunner ekümenisinin üçte iklisini ele geçirmiş 500.000'den fazla yıldız sistemini istila etmişti ve yeniden Mendicant Bias'ı ele geçirmeyi başarmıştı.

Flood'un çaresine kendi bildiği yolla bakmak isteyen Didact, en önemli Shield World'ü olan Requiem'e dönmüştü. Gravemind tarafından deliliğe sürüklenen UrDidact, burada kendisi üzerinde Flood'a karşı bağışıklık ve dayanıklılık kazanmak için deneyler yapmış ancak başarılı olamamıştı. Bu onun moralini bozsa da onun yanında hâlâ sadakat ile bağlı Promethean'lar ve Servant'lar vardı. Dehşet verici fikirlere sahip Didact Mantle'ın zorla ele geçirilmesi gerektiğini söylüyor ve karısının insanları kayırdığını düşünüyordu.Ayrıca UrDidact'in aklında elindeki tüm askerlerin zihinlerini Composer aracılığı ile alıp biyokütlesiz yeni Promethean ordusuna aktarma planı vardı. Kendisine sıfırdan güçlü ve sadık bir ordu kurmayı başarmış olan UrDidact bu sayede Flood ile kendi başına gayet güzel mücadele edebiliyordu. Ama UrDidact bunun yeterli olmadığının farkındaydı. Onun Compose edilecek daha fazla zihne ihtiyacı vardı.

• Composer

UrDidact, Librarian'ın özenle bakıp halkalara yerleştirdiği İnsanları kendi ordusuna katmak için Compose etmişti. Compose etkisinde kalan varlıklarda tozdan geri hiç bir şey kalmamıştı. Buna duruma ölesiye öfkelenen Librarian, artık kocasını durdurmayı kafasına koymuştu. UrDidact'i Requiem'e kadar takip etmiş ve onu arkası dönük ilen silah ile vurup UrDidact'i Cryptum'a kapatmıştı. Requiem üzerindeki Promethean'ları bir şekilde kendisine bağlayarak Cryptum'un korumasını onlara vermişti. Librarian bunu kocasının aldığı ağır zihinsel hasardan arındırmak için yapıyordu.

Not: Aslında Didact'in bu kapatılışı kronolojik olarak daha sonra gerçekleşecek olsa da hikâye akışını baltalamamak için bu başlık altında bitirmek istedim. Yazının devamında UrDidact bir daha karşımıza çıkmayacak.

Flood tehdidi kontrol edilemez bir noktaya eriştiğinde Forerunner'lar antik bir savunma hattını devreye soktu. Orion Kolu içindeki çekirdek sistemleri koruyacak olan bu hat Maginot hattı olarak çevirilen Jat*Krula idi. Artık Forerunner yönetimi bu hattın dışında kalan sistemleri bırakacak ve sadece hat gerisindeki sistemlere odaklanacaktı. Başta etkili olsa da Flood belli noktalardan hattın içine girmeyi başarmıştı. Bu esnade Librarian, IsoDidact ve beraberindeki Lifeworker'lar büyük bir risk alarak hattın ötesine geçmiş ve Ark'a nakletmek üzere işlenmesi gereken canlılık örneklerini toplamaya devam etmişti. Uğrak noktalarının arasında Erda-Tyrene olarak bilinen Dünya da vardı. Fakat ani bir Flood saldırısının patlak vermesiyle IsoDidact Librarian'ı Dünya'da bırakarak Maginot Hattına geri dönecekti. Bu noktada yolları ayrılmıştı ve birbirlerini 4 yıl boyunca göremeyeceklerdi. Ancak IsoDidact savaş sırasında Librarian ile düzenli olarak iletişime geçti ve ona türleri indekslemeyi bırakıp geri dönmesi için ikna etmeye çalıştı.

08-145 Offensive Bias metarch sınıfı bir Forerunner yapay zekâsıdır. Bir kaç Contender sınıfı yapay zekâdan biri olan Offensive Bias, aklını kaçırmış Mendicant Bias'a karşı koyması için yaratılmıştır. Bir alt paragrafta değinilecek olan Greater Ark üzerindeki savaşta ve Forerunner'ların son savaşında savunmalara komuta etmiştir. Mendicant Bias'ın agresif tavırlarını iyi analiz etmeyi başararak zaaflarını kullanan Offensive Bias, Gyre 09 Omega Halo'nun ve Greater Ark'ın sistemlerinin de yönetimine sahipti. Daha da önemlisi Offensive Bias, Mendicant'a göre çok daha ölümcül tasarlanmıştı.

• Başkentin içeriden görüntüsü

Mendicant Bias Flood ordusunu yeniden toparlamış, Starroad'lar gibi bazı antik Precursor silahlarını ele geçirmiş ve bu işi artık kökünden bitirmek için Başkent'e yönelmişti. Orion Kolunu tamamen ele geçiren Flood'un Forerunner başkentine yaptığı ağır saldırılar sonrasında Forerunner'lar herkesi Greater Ark'a tahliye etmek zorunda kalmıştı. Ancak Bias ve Flood durmak bilmiyordu ve Greater Ark'a doğru çoktan yola çıkmıştı.

Greater Ark üzerinde Faber'e yetkileri ve rütbesi geri verilerek ondan yeni Halo Halkalarının kullanılması istenmişti. Flood'u durdurmak hususunda herkesten daha gerçekçi bir vizyona sahip olan Faber, IsoDidact'e ve Lifeworker'lara Lesser Ark'ın yerini ve kullanmasını öğretmiştir. Halo Halkalarını ateşleme görevi artık IsoDidact'indir.

Bu esnada Offensive Bias elindeki Gyre 09 Omega Halo'yu ateşlemişti. Ancak bu gelişmiş bir yapı olmadığı için tek bir yöne atım yapabiliyordu. Mendicant Bias'ın filolarında büyük bir yarık açmayı başarsada Flood'un toparlanması pek de uzun sürmeyecekti. Mendicant Bias elindeki Starroad'lar ve muazzam Flood ordusuyla birlikte Greater Ark'ı çoktan kuşatmış ve çetin mücadeleler sonucu Ark'ı ve Omega Halo'yu yok etmeyi başarmıştır.

• Starroad'lar ile Greater Ark parçalanırken

IsoDidact tüm bu savaştan sıyrılıp Lesser Ark'a varmayı başarabilmişti. Gerekli prosedürleri uygulamış ve Halo Halkalarını hazırlamıştı. Büyük Arınmadan sonra Halo Halkalarının bakımını ve güvenliğini işletecek olan Monitörlere görev dağılımı yapılmış ve halkaları ateşleyecek İndex'ler dağıtılmıştı. IsoDidact'in yoldaşı Chakas'a 343 Guilty Spark adı takılarak Installation 04'ün sorumluluğu verilmişti.

• Monitör'lere görev paylaşımı yapılıyor

Librarian o esnada Dünya'da Lesser Ark'a gidecek olan Portal'in inşasını yürütüyor ve aynı zamanda Flood'u Lesser Ark'tan uzak tutabilmek için yanıltıcı mesajlar yolluyordu. Kocasıyla iletişimini Dünya üstünden sürdüren Librarian son nefesini Flood'un kucağında Dünya'da vermişti.

• Lesser Ark'a giden Portal

Halo'ların ateşlenmesi binlerce yıl süren bu savaşın doruk noktasıydı. Artık tüm galaksi sterilize edilmiş, tüm bilinçli yaşam ölmüştü. Yedi Halkanın yarattığı etki neredeyse 100.000 yıl boyunca gözlemlenmeye devam edecekti. Halo halkalarının ateşlenmesinden 2 dakika sonra Mendicant Bias, Offensive Bias tarafından yenilmişti ve IsoDidact onu Lesser Ark'ta bir çölde mezarı olacak Epitaph'a gömmüştü. Offensive Bias yıllar boyunca o hapis mezarda Mendicant'ın başında durmakla görevlendirilmişti.



Lesser Ark'ta korunan canlılık örnekleri Keyship'ler ve Sentinel'ler aracılığıyla her türün ana gezegenine götürülmüş ve yaşamın tohumları yeniden ekilmişti. Büyük savaştan geriye kalan canlı türlerinin sayısı yok olanlara kıyasla bir hiç olsa da belki Samanyolu o eski güzel günlerine kavuşabilecekti. Yaşamın galaksi boyunca ekilmesinden sonra Forerunner'lar işledikleri büyük günahların kefareti olarak kendilerini bir daha asla göstermeyecek şekilde sürgüne yolladılar. Ve Mantle of Responsibility'i İnsanlığa bıraktılar. Tıpkı yaratıcıları Precursor'ların milyonlarca yıl önce yapmayı arzuladığı gibi.

Seni buraya kadar takip etmek için nasıl zorluklarla uğraştığımı bilemezsin Vâris. Senin ne için burada olduğunu biliyorum.

Nasıl bir tavır ortaya koysam ki? Bir ihaneti başka bir ihanet ile mi takip edeyim? Efendilerime sırtımı dönmeyi bir alışkanlık hâline getirdiğimi söyleyeceksin. Ama beni uzun zaman önce, buralardan çok uzakta bir dünyanın üst atmosferinde yok eden şey, benden çok daha ham bir donanımdı.

Benim zayıflığım -istemsizce olmasına rağmen- Flood'u seçme kabiliyetimdi. Yaratıcılarımın hemen affetmeyeceği bir hata. Ama ben senden çok daha farklı bir şey istiyorum Vâris.

Kefaret.

Ve işte yaşamımın sonuna gelirken eski bir efendime tekrardan ihanet ediyorum. Önünde uzanan yol vahametle dolu. Ama onu sağlam tutmak için elimden geleni yapacağım. Seni güvende tutmak için...

Bunun beni günahlarımdan aklayacağını düşünecek kadar aptal değilim. Bir can, milyarlarcasını zor dengeler. Ama efendilerimin değiştiğimi bilmelerini isterdim. Ve sen benim örneğim olacaksın