ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΟΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Ο πρώτος που υποστήριξε ότι οι Σαρακατσαναίοι είναι Έλληνες ήταν ο Π. Αραβαντινός.Ο σπουδαίος Δανός γλωσσολόγος C. Hoeg αποφαίνεται ξεκάθαρα υπέρ της ελληνικής καταγωγής των Σαρακατσάνων. Ο Γ. Α. Μποτός, είναι κι αυτός κατηγορηματικός. Ο χαρακτήρας τους είναι ελληνικός όπως και η γλώσσα τους, ελληνική κι αυτή. Φιλοξενούσαν αρματολούς και κλέφτες στα κονάκια (καταλύματα) τους και πολέμησαν τους Τούρκους μαζί με τους άλλους Έλληνες.
Στο Πωγώνι της Ηπείρου, υπάρχει άποψη ότι κατάγονται από τους Ηπειρώτες που πήρε αιχμάλωτους στη Ιταλία ο Αιμίλιος Παύλος, όταν το 168 π. Χ. κατέστρεψε 70 πόλεις της Ηπείρου. Πολλοί από τους απογόνους τους επέστρεψαν στην Ελλάδα μετά την κατάκτηση τα Ηπείρου και της Μακεδονίας από τους Τούρκους.
Άλλη παράδοση, αναφέρει ότι οι Σαρακατσαναίοι προέρχονται από τις Συρακούσες της Ιταλίας. Εκδιώχθηκαν από τις ιταλικές αρχές πριν περίπου πέντε αιώνες επειδή ήταν ζωοκλέφτες και γενικά κακοποιά και επικίνδυνα στοιχεία.
Κατά τον ανθρωπολόγο Άρη Πουλιανό «οι Σαρακατσαναίοι είναι ο αρχαιότερος λαός της Ευρώπης». Και ο Θ. Καλοδήμος, στηριζόμενος στο έργο των βιολόγων Κ. Ζαφειράτου και Γ. Παναγιάρη, γράφει ότι «πρόσφατη επιστημονική έρευνα που έγινε σχετικά με τη γενετική σύσταση των Σαρακατσαναίων απέδειξε ότι οι Σαρακατσαναίοι παρουσιάζουν γενετικές ομοιότητες με τον υπόλοιπο ελληνικό πληθυσμό και αποκλείεται κάθε γονιδιακή σχέση με άλλες ευρωπαϊκές ομάδες που θεωρούνται ότι επέζησαν από την παλαιολιθική εποχή».
Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, οι Σαρακατσαναίοι κυνηγήθηκαν πολύ από τους Τούρκους και υποχρεώθηκαν να σκορπιστούν σε πολλά μέρη της Ελλάδας, αλλά και των Βαλκανίων γενικότερα. Και αυτό, γιατί πρόσφεραν βοήθεια στους κλέφτες οι οποίοι μάχονταν εναντίον των Τούρκων. Γράφει χαρακτηριστικά ο Claude Fouriel(1824): « Εις τα όρη, εις τα οποία κατέφυγαν οι κλέφτες συχνάζουν νομάδες βοσκοί, οι οποίοι ανέβαιναν εις αυτά κάθε καλοκαίρι, δια να κατέλθουν το χειμώνα με αναρίθμητα κοπάδια, τα οποία είναι πηγή πλούτου για την Ελλάδα. Η ανάγκη, ένα μίσος σχεδόν ίσον δια τους Τούρκους, τους κοινούς τυράννους, ήτο αφορμή σχέσεων αδελφοσύνης και φιλίας μεταξύ βοσκών και των κλεφτών».