Feodal sistemde ordu genişliği tamamen şahsi toprak sahipliğinize göre değişmektedir. Yani ne kadar çok şahsi mülke sahip olursanız, okadar çok şahsi ordunuz genişler ve fazla askere sahip olursunuz. Buna bölgelerinizde inşa ettiğiniz yapılarda dahildir, mesela yeni bir kale inşa ederseniz o bölgeden daha fazla asker sağlarsınız.
Ordunuzun genişlemesinde 2. en büyük etken ise, oynadığınız karakterin kişisel askeri becerileridir, bu Lider nekadar önemli askeri traitlere ve bufflara sahip olursa ordunuzun genişlemesi okadar artar.

Nomad ve Tribal sisteminde ordu genişliği tamamen Manpower(İnsan Gücü) sistemi üzerine şekillenmektedir, Manpower zamanla ve toprak fetihleri ile artış gösterir. Nekadar çok insan nüfusunuz olursa okadar çok insan gücünüz ortaya çıkar bu da askeri gücünüzü arttırır.1
Asker eğitimi ise, prestige, piety ve gold harcanarak düzenli ordular halinde çıkış yapar. Retinues sekmesinden satın alınan askerler, ilk başta belli bir kısmı çıkmak suretiyle, zamanla uygulanan Reinforcement oranıyla nekadar hız da eğiteleceği belirlenir. Örneğin; 250 Light Rider aldınız, bu ilk başta 120-125 değer arasında çıkar, ardından zamanla Manpower ve Gold'dan belirli miktar hızda maliyet tüketerek 250'ye tamamlanır.2
Reinforcement(Takviye): Adından da anlaşıldığı üzere takviye sistemidir. Mesela eğer savaşta ordunuz zayiat verirse, nekadar hızda takviye yapacağını belirlersiniz. 3 tane kademeden oluşur biri ayda %10 luk takviye, ayda %5 lik takviye ve takviye yok seçenekleridir. Unutmayın nekadar hızlı yenilerse ganimetten ve nüfus gücünden okadar fazla harcar.3

Nomad birliklerini satın alırken her satın alım da sürekli aynı türden askeri sınıf alınmamasına özen gösterilmeli. Örneğin; 250'lik Heavy Rider alıyorsunuz, gelecek askeri alımda aynı askeri sınıfı almamanız gerekir. Eğer üst üste aynı türden askeri birlikler basarsanız, bazı birlikleriniz defansif ve ofansif yüzdelerinden eksi puan yerler. Örneğin; Hafif Süvariden eksi yiyen bir birliğin üstünü, hafif süvarilere karşı artı üstünlüğe sahip bir birlik ile kapatmanız gerekir. Önemli olan dengeli bir ordu kurabilmenizdir.

Asker eğitirken önemli olan bir kısım ise, Council'niz de bulunan Marshal mevkisindeki görevlidir. Marshal görevlisine verebileceğiniz 3 vazife bulunmaktadır, eğer asker eğitiyorsanız vermeniz gereken görev Train Troops'dur. Marshalnız'ın State Martial gücü nekadar yüksek olursa bölgedeki asker eğitimi daha da hızlı olur. State Martial gücünün 8'den düşük olmadığına dikkat ediniz.

Askeri birlikler için en önemli başlıklardan biride Teknoloji ağacıdır. Teknoloji ağacında askeri sınıflar için Military Advances başlığı altında özel bir bölüm verilmiştir. Teknoloji puanları kasarak yükselttiğiniz askeri sınıflara artı puanlar almaktasınız. Councilniz de bulunan Spymasterınızı kullanarak önemli devletlerin şehirlerindeki teknolojileri kendi ülkenize taşıyabilirsiniz, Military ağacında ilerlemenin tek yolu budur. Ordunuzdaki askeri sınıfların sayılarına göre hangisine yöneleceğinizi belirleyebilirsiniz. Örneğin; Feodal sisteme sahip bir Krallık ile oynuyorsak, ordularında Heavy Infantry sınıfı daha çok olur böylelikle bu sınıfı teknoloji ağacında yükseltmek daha mantıklı olur.

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, spymasterınızı diğer şehirlere göndererek belli başlı teknoloji puanlarını kendi ülkenize getirtebilirsiniz. Ancak bunu yaparken Spymasterın entrika puanının 8'in üstünde ve seçtiğiniz şehirin teknoloji bakımından zengin olduğuna dikkat etmelisiniz.
(Fotoğrafta, Spymasterınıza vereceğiniz iş gösterilmektedir, dediğim gibi entrika traiti nekadar yüksek olursa yıllık teknoloji getirme şansı okadar artar.)
(Fotoğrafta gösterilen sırasıyla 14,21,19 sayıları başta Military Advances olmak üzere Constantinapolis Şehrinin teknoloji puanlarıdır. Bu puanlar ne kadar yüksek olursa, teknolojisinin gelişmiş olduğunu okadar anlarız, Spy'ı bu puanlara göre göndermelisiniz, ne kadar yüksek teknoloji puanı ülkenize getireceği okadar yüksek teknoloji puanı demektir.)

Eğer bir savaşa girecekseniz o savaşın mutlak zaferini belirleyecek olan şey ordu komutanıdır.
Bu hususta özellikle dikkat etmeniz gereken belli başlı komutan özellikleri bulunmaktadır. Şunu da hatırlatmalıyım ki oynadığınız karakter çok zayıf bir komutanlık becerisine sahip ise Leading Armies butonunu aktif ederek ordulara dahil olmasını engelleyebilirsiniz.

Bu konu da genel itibariyle Trait mantığı işlemektedir. Komutanların çocukluktan, yetişkinliğe kadar aldıkları eğitimden sonra kazandıkları Education Trait(Eğitim Özellliği) önemli rol oynamaktadır. Böylelikle çocukluktan itibaren savaş üzerine eğitim almış olan karakterler 4 adet temel Education Traitin'den birine sahip olabilirler.


Bundan sonra aldığı Trait seviyesine göre State Martial ve Personal Combat Skill istatistikleri, Combat Modifier'ı yükseltir . Bu noktada Personal Combat Skill'in komutanlar için çok önemli olduğunu hatırlatmak isterim, komutanınızın bu özelliği nekadar yüksek olursa savaş alanların da karşılaşacakları düellolar da daha iyi başarı sağlarlar.
(Yukarıda ki fotoğrafta görüldüğü üzere komutan Education Trait'ini Brilliant Strategist'den almış ve combat modifier'a personal combat skill başlığı altında artı puan kazandırmış. Aynı zamanda da hemen yanın da Flanking adlı Leader Trait'ine sahip olduğunu görüyoruz bu da direk Combat Modifier'a +45.00% lik bir artış yaşatmış. Flanking kanat demektir, yani bu komutan kanat ordularına öncülük yapabilir.)

Liderlik Traitleri hiç şüphesiz komutan seçiminde göz önünde ilk başta bulundurulması gereken, önemli kurallardan biridir. Toplamda 32 toplam Liderlik Traitleri bulunmaktadır ancak ben şimdi arasından seçtiğim 6 tanesinden örnekler vererek bu olaya açıklık getirmeye çalışacağım.
Cavarly Leader Trait'i almış olan bir komutan, çoğu atlı birliklerden oluşan bir orduya daha vakıf olacaktır ve bu şekilde savaş da atlı ordular +20.00% lik bir artış alır. Aynı şekilde Heavy Infanry Leader Heavy Infantry askeri birliğine +20.00% lik bir artış sağlar. Böylelikle şunu diyebiliriz feodal yapıya sahip ülkelerin ordu komutanları genellikle Heavy Infantry liderliğine vakıf komutanlardan seçilmeli, Cavarly Liderleri ise daha çok Nomad birlikleri için değer taşımaktadır. Aynı şekilde Light Foot Leader Trait'i komutana hafif piyade orduları üzerinde +20.00% lik bir artış sağlar, yani Tribal yönetime sahip halklar için daha uygundur.
(Yukarıdaki fotoğrafta görüldüğü üzere, ordunuzdaki en fazla askeri sınıfın ne olduğunu öğrenmek istiyorsanız imlecinizi Raise Personal Levies'in üzerine getirebilirsiniz. Ekran görüntüsündeki ordu feodal sisteme sahip bir krallığın ordusuna aittir.)
Yukarıda gördüğünüz Lider Traitler'i önemli iki coğrafya Traitleridir. Eğer herhangi bir komutan bu Traitlerden birini alırsa Jungle coğrafyaya sahip bir savaş alanın da +20% lik bir artış sağlar, aynı şey Mountain yani dağlık coğrafya içinde geçerlidir.
Direct Leader Trait'i almış bir komutan orduların merkezine geçirilebilir, önemli bir liderlik Traitidir. Yukarıda bahsettiğimiz Flanking ile aynı sistemde çalışmaktadır, Direct Leader +20% Leading the Center(Merkeze Liderlik eden) artışı alır ve merkez komutanı yapılabilir.

Burada rehberin sonuna geldiniz. Umarım yardımcı olmuş ve Crusader Kings'i bir nebzede olsa yeni oyunculara aktarabilmişimdir. İyi oyunlar...