Giriş

Uzun zamandır Return of the Obra Dinn kadar oyuncusuna saygı gösteren bir oyun oynamamıştım. Lucas Pope, çok sevdiğim oyunu Papers, Please'den sonra beni şaşırtmayan şekilde, kendini daha da üste taşıyarak yine tek başına bir başyapıt yaratmış. Uzun zamandır güzel bir örneğini göremediğimiz dedektiflik-gizem oyunlarına bambaşka bir tarz ve bakış açısıyla yaklaşarak, insanların oyun algısını aynı Papers, Please'de olduğu gibi sorgulatacak bir işe imza atmış.

Senaryo, Karakterler ve Hikaye Anlatımı (%45)

Öncelikle belirtmeliyim ki bu incelemede hiçbir spoiler bulunmayacaktır ve herhangi bir bilgi bile böyle bir oyun için spoiler niteliği taşıyabilir. Bu yüzden olabildiğince genel olarak konuşacağım.

Oyunda, uzun süre önce gizemli bir şekilde açıklarda kaybolmuş "Obra Dinn" isimli bir geminin geri dönmesi üzerine, Birleşik Krallığın bir müfettişi olarak gemiyi ve ona neler olduğunu teftiş etmek için gönderilen bir şahsı oynuyoruz. Oynadığımız şahsın elinde, olan olayları teftiş etmek için bir kitap ve bir de pusula var. Bu pusula "Memento Mortem" yani "Ölümü Hatırlamak" için kullanılan bir pusula. Bu pusulayla ölen bir kişinin bedenini kullanarak, tam olarak öldüğü ana dönebiliyor ve o anı inceleyebiliyoruz.

Return of the Obra Dinn'in diğer yapıtlardan en çok sıyrılan noktası şüphesiz ki hikaye anlatım yöntemi. Oyunun benimsediği en önemli fikirlerden biri, oyunun her alanında, gerek bulmacalar, gerek hikaye, gerek sahneler, sizi "aktif" bir biçimde kullanmak. Yani oyun, eğer ortada bir olay örgüsü varsa, size sahnelerin hepsini vermiyor, verdiği şey bir "an" ve bu anı veya birtakım anları inceleyerek aralarını kendi hayal gücünüzle yaratmanızı istiyor. Bu tarzı çok güçlü bir şekilde destekleyen bir diğer şey ise, oyunun size ölüm anını göstermeden hemen önce geçen diyalogları dinletirken ekranı karartması. Bu sayede öncelikle o anı görmeden sahneyi aklınızda hayal ediyorsunuz. Hayal ederken yaratamadığınız boşluklar üzerine ise merakla o anı görmeyi bekliyorsunuz.

Gizem, oyunun hikaye anlatımında en çok üzerine durduğu noktalardan bir diğeri. Bunu sağlamak için size her zaman hikayenin gizemini bozmayacak kadar az bilgi ama sizi meraklandıracak kadar da çok bilgi veriyor ve bu işi büyük bir ustalıkla başarıyor. Diğer taraftan hikayede gösterilen anların sırası kronolojik değil ve size verilen bu oluşturulmuş düzen, sürekli aklınızda hikayeyi birleştirmenizi (interaktiflik) ve aklınızda durmadan birçok soru işareti oluşmasını (merak) sağlıyor. Aynı zamanda bu sıra sayesinde hikayede hiç beklemediğiniz onlarca çarpıcı sahne ve detayla karşı karşıya kalıyorsunuz. Bütün bunlarla sonucunda, anılar örgüsünün kronolojik olmaması anlatımı çok daha güçlü ve etkili hale getiriyor.

Anlatımı etkili kılan bir başka nokta ise, detay seviyesi. Anılarda gördüğünüz ve duyduğunuz detaylara, ve bu detayların hikayenin canlılığını ne denli sağladığına hayran kalmamak elde değil. Lucas Pope, elinde limitli bir sayıda "an" olmasını çok iyi bir şekilde avantajına çevirip her bir sahneyi halı gibi dokumuş. Bu detaylar hem bulmacaları çözmede (oynanış) hem de hikayeyi size yaşatma noktasında çok kritik bir yere sahip. Anlatım noktasında yapabileceğim tek eleştiri, anlarda etkileşime girebileceğimiz medyum sayısının artırılması, yani notlar, kitaplar gibi ayrıntıların eklenmesi olabilir. Bu tarz bir eklentinin atmosferi baltalamayacağını aksine karakterleri ve hikayeyi derinleştirmede faydalı olacağını düşünüyorum.

Oyundaki hikaye ise gayet güzel, klasik bir anlatı. Gördüğüm en çarpıcı hikaye olmamakla beraber, konsepte uyduğunu söylemeliyim. Oyunda hayli sayıda güçlü ve trajik sahne bulunuyor. Bunun sebebi ise oyunda deneyim ettiğiniz her sahnenin belki de en çarpıcı an olan "ölüm anı" olarak seçilmesi. Hikayede ki karakterler ise aynı hikayenin kendisi gibi, motivasyonlarının ve kişiliğinin çoğu belirsiz olan, sizin bu boşlukları aklınızda doldurmanız gereken karakterler.

Hikaye anlatısını tek mekan ve birçok farklı zaman üzerine yerleştirmesi, anlatım tarzını tamamiyle oyuncunun hayal gücünü hedefler bir biçimde inşa etmesi, gizemi sağlamak için kullandığı teknikleri, çarpıcı detayları ve sahneleriyle oldukça sıra dışı ve başarılı bir işe imza atılmış.

Oynanış ve mekanikler (%35)

Return of the Obra Dinn'in oynanışı, ölmüş veya ölmemiş olan gemide bulunmuş şahısların kaderlerini ve isimlerini, kitapta sahip olduğumuz bir takım resimleri, isim listelerini ve ölüm anlarını kullanarak tahmin etmek üzerine. Bu tahminler ve çıkarımlar, oyunda ki detay seviyesinin yükseliği ve geliştiricinin yerleştirdiği bir takım akıllıca yanıltmacalar sayesinde oldukça keyifli ve hikayeye paralel bir biçimde gizemli oluyor. Ayrıca oynanışın hikayeyle oldukça iç içe olduğunu ve arka planda verilen detayları fark etmenizi sağlayan ve gerek atmosferi gerekse gizemi güçlendiren bir yapıya sahip olduğunu söyleyebilirim.

Gördüğümüz olayları ve anları kitabımıza kaydediyor ve bu kayıtlardan, tecrübelerimizden, görsel ve diyaloglara bağlı detaylardan yaptığımız çıkarımlar ve eleme metotları ile insanların kaderleri gibi trajik ve ürpertici bir konuda tahminler yapmaya çalışıyorsunuz. Bu gizemli maceranın gizemli sakinlerini hakkında yaptığınız çıkarımlara dayanan bulmacalar, oyuncuyu düşünmeye iten ve yeterince kaliteli bulmacalar olmuş. Kişilerin kaderlerini doğru tahmin etmek ve yaptığınız çıkarımların doğru çıkması çok güzel bir his.

Görsel tasarım, sesler ve atmosfer (%20)

Oyun, anlatımı ve oynanışında olduğu gibi oldukça sıra dışı bir görsel tasarımla çıkageliyor. Siyah-beyaz, tasarım olarak karanlık, kaba ve pürüzlü olduğunu söyleyebileceğimiz bu tarz, birçok noktada anlatıyı ve atmosferi güçlendirmiş.

İlk olarak, oyunun genel atmosferi ve görsel tasarımı bana sürekli ölümü ve nostalji hissini aşıladı. Bu iki tema oyunun tam olarak üstünde durduğu temalardan bazıları.

İkinci olarak, çizimlerin renksiz, puslu ve belirsiz yapısı tam olarak bahsettiğim, oyuncunun hayal gücünden faydalanma noktasında önemli bir pozisyonda duruyor. Bu görsel tasarım fark ettirmeden size olabildiğince genel, puslu, kaba ve renksiz sahneler vererek, yine aslında sahnenin birçok ayrıntısının sizin aklınızda yaratılmasını hedefliyor.

Oyunda ki müzikler, sahnelerin ve olayların etkisini onlarla çarpıyor ve atmosferi korkunç bir biçimde güçlendiriyor. Harika durum müziklerine sahip olan oyunun parçaları genel olarak; trajedi, gizem, ölüm ve epik temalar barındırıyor. Ölüm anları dışında müzik kullanmaması da, o anda giren parçanın etkisini artıran bir seçim olmuş.

Seslendirmeler ve ses efektleri ise oldukça profesyonel ve güzel ayrıntılar barındırıyor. Bu ayrıntılar sayesinde sahneleri aklınızda çok etkili bir biçimde canlandırıp, atmosfere girebiliyorsunuz.

Return of the Obra Dinn genel anlamda oldukça gizem dolu, ölümün trajedisini olabildiğince güçlü veren ve biraz da tüyler ürperten oldukça etkili bir atmosfere sahip.

Sonuç

Türü seviyorsanız, düşünmeden bu başyapıtı alın ve deneyim edin. Bu türü sevmeyenlerin ise kolay kolay ısınamayacağını ve sıkılabileceğini biliyorum. Fakat bu türe şans vermek istiyorsanız, bu oyun en iyi seçeneklerinizden birisi.

Bu noktada, gerek özgünlüğü gerek kalitesiyle Return of the Obra Dinn'in türünün mihenk taşlarından bir "klasik" olarak kabul etmenin yerinde bir karar olduğunu düşünüyorum.

"50" yi ortalama kabul edersek puanım:


93


Oyunu bana hediye ettiği için kardeşime "Sovalye200" teşekkürler